Angststoornis: wat het is en wat je kunt doen

Iedereen is weleens bang. Maar wat als angst je leven overneemt? Wat als je steeds situaties vermijdt, omdat je bang bent voor wat er kan gebeuren? In dat geval kan er sprake zijn van een angststoornis. In deze tekst lees je wat een angststoornis precies is, welke vormen er zijn, wat je eraan kunt doen en hoe Evie je hierbij kan ondersteunen – op jouw moment, in jouw tempo.

Angststoornis gaat nooit over? Niet waar.

Er wordt weleens gedacht dat je van een angststoornis nooit afkomt. Maar dat klopt niet. Angst kan weliswaar hardnekkig zijn, maar met de juiste hulp kun je leren om ermee om te gaan. Soms verdwijnt de angst, soms leer je ermee leven zonder dat het je nog belemmert.

Onze ervaring met angststoornissen laat zien dat herstel mogelijk is, mits je bereid bent om stappen te zetten. Kleine stappen zijn ook stappen.

Wat is een angststoornis?

Een angststoornis is meer dan gewone angst. Het gaat om intense gevoelens van angst of paniek die langere tijd aanhouden en je dagelijks leven beïnvloeden. Denk aan situaties vermijden, voortdurend piekeren of lichamelijke klachten zoals hartkloppingen, zweten of trillen.

Er zijn verschillende soorten angststoornissen, zoals:

• Specifieke fobie (bijvoorbeeld hoogtevrees)

• Sociale angststoornis (angst om in gezelschap iets verkeerd te doen)

• Paniekstoornis (terugkerende paniekaanvallen)

• Agorafobie (pleinvrees)

• Gegeneraliseerde angststoornis (GAS) (aanhoudende zorgen over van alles)

• Separatieangststoornis (extreme angst om gescheiden te worden van belangrijke personen, vaak bij kinderen)

• Selectief mutisme (niet kunnen spreken in bepaalde sociale situaties, ondanks dat iemand wel kán praten)

• Angststoornis door medicatie of een lichamelijke aandoening

Angststoornis symptomen: dit kun je herkennen

De klachten verschillen per type stoornis, maar veelvoorkomende symptomen zijn:

• Een constant gevoel van onrust of spanning

• Hartkloppingen of benauwdheid

• Overmatig piekeren

• Vermijden van bepaalde plekken of situaties

• Angst voor verlies van controle of 'gek worden'

De kernvraag is: belemmert de angst je in het dagelijks leven? Als je merkt dat je dingen laat of niet durft vanwege angst, dan is het goed om verder te kijken.

Angststoornis behandeling: wat werkt?

Het goede nieuws: angststoornissen zijn meestal goed te behandelen. Er zijn meerdere vormen van therapie die effectief zijn, waaronder:

• Cognitieve gedragstherapie (CGT): Je onderzoekt negatieve gedachten en leert ze ombuigen.

• Exposuretherapie: Je leert stap voor stap om te gaan met datgene waarvoor je bang bent.

• ACT (Acceptance and Commitment Therapy): Je leert je angst te accepteren en tóch te doen wat voor jou belangrijk is.

• EMDR: Effectief bij angst na trauma of nare ervaringen.

• Psycho-educatie: Inzicht in hoe angst werkt, geeft vaak al rust.

Soms is medicatie een aanvulling op therapie. Denk aan antidepressiva die de angst dempen. Medicatie is vaak tijdelijk, als steuntje in de rug.

Behandeling van angststoornissen: hoe kies je wat past?

Welke behandeling het beste werkt, hangt af van jouw situatie, wensen en de oorzaak van je klachten. Bij Evie geloven we dat jij de regie houdt. Je kiest zelf waar je aan werkt, met hulp als je dat wilt.

Onze ervaring met angststoornissen laat zien dat maatwerk essentieel is. Waar de één baat bij heeft, kan voor een ander juist niet werken. Daarom bieden we verschillende modules en tools aan, altijd op jouw tempo en afgestemd op wat jij nodig hebt.

Zelfhulp en ondersteuning: wat kun je zelf doen?

Naast professionele hulp zijn er ook dingen die je zelf kunt doen om grip te krijgen op je angst:

• Ademhalingsoefeningen: Brengen je zenuwstelsel tot rust.

• Mindfulness: Helpt je meer in het moment te leven.

• Praten met iemand: Deel je gedachten​​, opent in een nieuw tabblad met een vertrouwd persoon.

• Structuur in je dag: Zorg voor een vast ritme en rustmomenten.

• Beweeg dagelijks: Lichaamsbeweging​​, opent in een nieuw tabblad helpt om spanning kwijt te raken.

Met Evie kun je ook zelfstandig aan de slag via onze e-health modules. Zo werk je op een laagdrempelige manier aan je mentale gezondheid, zonder wachttijden.

Wat als je denkt dat je een angststoornis hebt?

Twijfel je of je klachten ernstig genoeg zijn? Onthoud: je hoeft het niet alleen uit te zoeken. De eerste stap is praten. Met je huisarts, een praktijkondersteuner of gewoon met iemand die je vertrouwt.

En natuurlijk kun je ook terecht op het platform van Evie. We bieden betrouwbare informatie, zelfhulpmodules en toegang tot begeleiding – allemaal op één plek.

Leven met een angststoornis: hoe ga je ermee om?

Angst kan heel beperkend zijn. Misschien ga je sociale situaties uit de weg, durf je niet meer te reizen of blijf je het liefst thuis. Maar je bent niet je angst. Je bént ook nog steeds die vriend, collega of ouder. Je kunt leren omgaan met je angst, zodat die niet langer bepaalt wat jij wel of niet doet.

Een hulpmiddel dat veel gebruikt wordt is de angstladder. Hiermee bouw je stapsgewijs op: heb je bijvoorbeeld last van vliegangst, dan ga je eerst een filmpje over vliegen kijken, dan naar het vliegveld, en pas later zelf vliegen. Kleine overwinningen bouwen vertrouwen op.

Angststoornis en medicatie: wel of niet?

Medicatie is nooit de eerste stap, maar kan wel helpen als andere vormen van ondersteuning niet voldoende effect hebben. Denk aan SSRI’s (antidepressiva) die de angstklachten verminderen. Overleg altijd met een professional wat voor jou passend is.

Angststoornissen bij kinderen en jongeren

Ook jongeren kunnen last hebben van angststoornissen. Soms uit zich dat in buikpijn, vermijdingsgedrag of stil worden. Vroegtijdige herkenning is belangrijk. Evie biedt ook tools en begeleiding voor jongeren én hun ouders.

Wat als de angst terugkomt?

Angst kan terugkomen, zeker in stressvolle periodes. Dat maakt je niet zwak. Het betekent wél dat je alert mag zijn en opnieuw mag kijken wat je nodig hebt. Misschien pak je een module erbij, of plan je een gesprek met een begeleider. Herstel is geen rechte lijn. Bekijk meer tips op thuisarts.nl​​, opent in een nieuw tabblad

Blijf niet rondlopen met angst

Een angststoornis is zwaar, maar je hoeft het niet alleen te doen. Bij Evie werken we samen om Nederland mentaal fit te maken. We geloven dat iedereen recht heeft op mentale ondersteuning, zonder wachtlijsten of ingewikkelde drempels.

Wil je meer weten over hoe Evie je kan ondersteunen? Op het platform van Evie vind je praktische zelfhulpmodules, persoonlijke begeleiding en betrouwbare informatie, allemaal op één plek. Bekijk onze modules en hulpbronnen

Deze tekst is geschreven met medewerking van Geert, POH-GGZ bij Praktijksteun en E-health trainer bij Evie.