PTSS: als het verleden je dagelijks leven beïnvloedt
Je hebt iets heftigs meegemaakt. En ook al is het alweer een tijd geleden, het blijft je achtervolgen. Je slaapt slecht, schrikt snel en hebt moeite om de draad weer op te pakken. Misschien denk je: Moet ik hier inmiddels niet overheen zijn? Als dit herkenbaar klinkt, kan het zijn dat je te maken hebt met PTSS – posttraumatische stressstoornis.
Wat is PTSS?
PTSS is een psychische aandoening die kan ontstaan na een traumatische ervaring. Denk aan een ongeluk, geweld, misbruik of een andere schokkende gebeurtenis. Het is normaal dat je daarna stress ervaart. Maar als die klachten blijven aanhouden en je dagelijks leven verstoren, kan er sprake zijn van een trauma of PTSS.
Je bent dus niet “zwak” of “overgevoelig” als je PTSS hebt. Je brein probeert om te gaan met iets wat eigenlijk te groot is om te verwerken. En daar kun je hulp bij gebruiken.
PTSS-symptomen
Iedereen beleeft een trauma op zijn of haar eigen manier. Toch zijn er een aantal symptomen die veel voorkomen:
Herbelevingen of flashbacks van het trauma
Nachtmerries of slaapproblemen
Vermijden van situaties die aan het trauma doen denken
Snel schrikken, hartkloppingen of een droge mond
Gevoel van onrust, angst of paniek
Somberheid, negatieve gedachten of schuldgevoelens
Onze ervaring met PTSS laat zien dat vooral angst en paniek de klachten zijn waarmee mensen zich als eerste melden. Soms komen mensen met klachten over werk of relaties, en blijkt later dat er een onverwerkt trauma onder ligt.
Herken je deze symptomen bij je partner, of bij iemand in je naaste omgeving, moedig ze dan aan om erover te praten en hulp te zoeken. Bied een luisterend oor, zonder te oordelen.
PTSS komt bij vrouwen vaker voor dan bij mannen. Dat komt door het PACAP stress eiwit. Oestrogeen stimuleert dit eiwit waardoor PTSS twee keer vaker voorkomt bij vrouwen.
PTSS of een normale stressreactie?
Na een ingrijpende gebeurtenis is het normaal dat je lichaam en geest tijd nodig hebben om tot rust te komen. Je bent alerter, sneller geïrriteerd of hebt moeite met slapen. Dat hoeft nog geen PTSS te zijn.
Het verschil zit vooral in de duur en de impact van de klachten. Als je na een maand nog steeds last hebt van herbelevingen, paniek of vermijding – en dit belemmert je dagelijks functioneren – dan is het tijd om hulp te zoeken. De diagnose PTSS mag alleen door een professional worden gesteld.
Als je last hebt van onrust, paniek of slapeloosheid, dan kan daar een trauma onder zitten, maar dat hoeft niet. Belangrijk is dat je de tijd en ruimte neemt om dat uit te zoeken – en om te helen, in je eigen tempo.
Kenmerken PTSS in het dagelijks leven
PTSS beïnvloedt niet alleen je gedachten en gevoelens, maar ook je relaties, werk en gezondheid. Het kan leiden tot:
Problemen in contact met anderen
Verminderde concentratie of geheugen
Verslavingsgevoeligheid (om de pijn te verdoven)
Depressieve gevoelens of prikkelbaarheid
Vermijden van sociale of werksituaties
Bij Evie merken we dat veel mensen zich pas laat melden – vaak pas als de klachten echt niet meer te negeren zijn. Dat is jammer, want hoe eerder je erbij bent, hoe beter je kunt herstellen.
Eerste hulp bij PTSS: wat kun je doen?
Twijfel je of je PTSS hebt? Of wil je gewoon weten wat je eerste stap kan zijn? Begin dan hier:
Praat met je huisarts.
Die verwijst je eventueel door naar de juiste hulp.
Overweeg een consult met een POH-GGZ.
Die kan helpen met psycho-educatie en inschatten wat je nodig hebt.
Start met een zelfhulpmodule via Evie.
Laagdrempelig, veilig en op jouw tempo.
Je hoeft het niet meteen alleen op te lossen. Maar je kunt wél vandaag beginnen.
PTSS-behandeling: wat werkt?
De behandeling die hulpverleners voorstellen, hangt af van het soort PTSS. Er zijn meerdere behandelingen die bewezen effectief zijn bij PTSS. De meest gebruikte zijn:
EMDR (Eye Movement Desensitization and Reprocessing): helpt om de lading van traumatische herinneringen te verminderen
BEPP (Beknopte Eclectische Psychotherapie voor PTSS): richt zich op verwerking en het hervinden van controle
Psychotherapie: praten over je ervaringen en leren omgaan met de gevolgen
Medicatie: soms kan medicatie tijdelijk helpen, bijvoorbeeld tegen angst of slapeloosheid
Welke behandeling het beste past, hangt af van jou en je situatie. Een psycholoog of psychiater bekijkt dit samen met jou.
Behandeling complexe PTSS: wat als het trauma langdurig was?
Bij complexe PTSS heb je te maken met langdurige of herhaalde traumatische ervaringen, zoals mishandeling in de jeugd of langdurig partnergeweld. De symptomen zijn vaak ernstiger en hardnekkiger.
De behandeling van complexe PTSS vraagt om meer tijd en een intensievere aanpak. Hiervoor is het PSYTREC EXPRESS, opent in een nieuw tabblad behandelprogramma geschikt. Een totaalprogramma dat bestaat uit:
EMDR
Exposure therapie
PMT & beweging
Psycho-educatie
PTTD of PTSS verschil: hoe zit dat?
Misschien ben je de term PTTD weleens tegengekomen en vraag je je af: PTTD of PTSS, wat is het verschil? Het korte antwoord: PTTD is géén officiële diagnose binnen de psychologie of psychiatrie. Waarschijnlijk is het een verwarring met andere termen zoals CPTSS (complexe PTSS).
De diagnose PTSS wordt gesteld als je langdurig klachten hebt na een ingrijpende gebeurtenis. CPTSS (of complexe PTSS) is een ernstigere variant die ontstaat na langdurige traumatisering, bijvoorbeeld bij chronisch misbruik.
Twijfel je over je klachten? Bespreek ze met een professional. Alleen die kan een juiste inschatting maken en je verder helpen. Evie ondersteunt je bij elke stap – met betrouwbare informatie én passende hulp.
Behandeling van PTSS: hoe werkt dat bij Evie?
Bij Evie geloven we in laagdrempelige zorg. Geen wachttijden, geen ingewikkeld traject – maar direct aan de slag met wat jij nodig hebt. Samen met een zorgprofessional kies je de behandeling die bij jou past.
Je werkt zelfstandig met een digitale zelfhulpmodule of met begeleiding van een POH-GGZ of psycholoog. Je bepaalt zelf het tempo en wanneer het je uitkomt.
Onze ervaring met stresssymptomen laat zien dat mensen zich vaak sterker voelen wanneer ze op eigen tempo kunnen werken aan herstel. En daar sluit Evie naadloos op aan.
Samen bouwen aan een mentaal fit Nederland
Bij Evie werken we samen om Nederland mentaal fit te maken. Daarom bieden we laagdrempelige geestelijke zorg, zonder wachttijden – een plek waar je direct kunt beginnen met het werken aan je herstel.
Of je nu net begint met zoeken of al langer worstelt met PTSS: je staat er niet alleen voor.
Wil je weten hoe Evie jou kan helpen bij het omgaan met PTSS? Bekijk onze modules en hulpbronnen. Start direct met werken aan je mentale fitheid. Op jouw moment, in jouw tempo.